Q: Hoe zijn jullie op het idee gekomen?
A: Alle goede ideeën ontstaan in het café. Met de auto naar Kaapstad? Naar China?. Uiteindelijk kwamen we op de eindbestemming Tokyo. Het globale idee werd concreter en concreter en tenslotte realiteit.
Q: Wat was jullie route?
A: Nederland – Duitsland – Oostenrijk – Slovenië – Kroatië – Bosnië en Herzegovina – Montenegro – Albanië – Griekenland – Turkije – Georgië – Azerbeidzjan – boot over Kaspische zee – Turkmenistan – Oezbekistan – Tadzjikistan – Kirgizië – Kazachstan – Rusland (Altai Mountains) – Mongolië – Rusland – Zuid Korea – Japan
Q: Hoe zijn jullie van Rusland naar Japan gekomen?
A: Oorspronkelijk waren we van plan om via Shakelin te reizen en via het noorden Japan binnen te komen. In 2015, één jaar voor onze reis, stopte deze veerdienst. Er bleef één alternatief over van Vladivostok naar Sakaiminato (via Donghae in Zuid Korea). Deze veerdienst werd uitgevoerd via DBS Cruise Ferry.
Q: Wat hebben jullie met de voertuigen gedaan in Japan?
A: Na aankomst in Japan hebben we de auto en de twee motoren in de haven van Yokohama afgeleverd. De voertuigen zijn in een container geplaatst en per schip terug naar Nederland vervoerd. Na tweeënhalve maand waren de voertuigen weer in Nederland. Contactpersoon Peet van Dam. Contact opnemen kan via de website https://www.yamaniacs.nl/xtra-reis-advies. Advies is gratis, transport kan geregeld worden.
Q: Wat kost het transport van de voertuigen terug naar Nederland?
A: Info over kosten van transport is op te vragen via de website https://www.yamaniacs.nl/xtra-reis-advies.
Q: Hoe hebben jullie de voertuigen verzekerd buiten het dekkingsgebied van de groene kaart?
A: In Nederland hebben wij één assurantiekantoor kunnen vinden in verzekeringen (Assurantiekantoor Alessie in Rotterdam, www.alessie.com), echter destijds konden voertuigen ouder dan 15 jaar niet verzekerd worden. Ook kun je per land een verzekering afsluiten (en in sommige landen is dit verplicht aan de grens). Het probleem is echter dat je geen idee hebt waar je voor betaalt en wat de dekking is. Wij hebben geen passende oplossing kunnen vinden en waren niet overal verzekerd.
Q: Welke Visa hadden jullie nodig en hoe hebben jullie dit aangepakt?
A: In 2016 hadden wij negen visa nodig, t.w. Turkije, Azerbeidzjan, Turkmenistan, Oezbekistan, Tadzjikistan incl Pamir Highway permit, Kirgizië, Kazachstan, Rusland double entry en Mongolië. De richtlijnen aan aanvraagprocedures voor visa veranderen regelmatig. Check zelf de recente voorwaarden per land. Zo schijnen tegenwoordig meer landen aan online aanvraag te ondersteunen. Wij hebben alle procedures op een rijtje gezet, inclusief de geldigheidsduur van een afgegeven visum. Op basis hiervan hebben we een volgorde bepaald in de aanvragen. Gemiddeld kost een aanvraag twee weken per land. Het visum voor Mongolië echter was “maar” 90 dagen geldig na afgifte. Deze hebben we in de laatste week gehaald. Voor Turkmenistan is een officiële uitnodiging nodig en moet het bezoek aan het land als een tour geboekt zijn (zie ook transit-visum Turkmenistan). Wij hebben dit geboekt via Stantours. Voor Rusland hebben we het visum geregeld via rusreis.nl/rusischevisum.nl.
Q: Hadden jullie een internationaal rijbewijs en internationaal kentekenbewijs?
A: Een Internationaal rijbewijs kan in landen buiten Europa vereist worden. In Japan is het verplicht om te kunnen tonen alvorens je de weg op mag. Het internationaal rijbewijs kan eenvoudig verkregen worden bij de ANWB. Een internationaal kentekenbewijs hadden wij ook, maar hebben we niet gebruikt tijdens de reis. Dit kentekenbewijs is ook bij de ANWB te verkrijgen.
Q: Hebben jullie last gehad van criminaliteit of diefstal?
A: Niet noemenswaardig. Eén reserve binnenband van een motor is in Kirgizië van het dak van de auto gestolen.
Q: Hebben jullie je ergens onveilig gevoeld?
A: Nee eigenlijk niet. Niet qua criminaliteit en/of bedreiging en ook niet in het verkeer.
Q: Hadden jullie een Carnet de Passage voor Japan?
A: Een Carnet de Passage is een soort borgsom voor een voertuig. Het geeft de overheid de garantie dat het voertuig ook weer wordt uitgevoerd en niet in het land verkocht wordt. Voor Japan, maar ook Iran en India, is een Carnet de Passage verplicht, al hanteren landen verschillende bedragen als borgsom. In 2016 was het Carnet de Passage voor Japan 2.500,-. Het Carnet kan afgesloten worden bij de ADAC, de Duitse ANWB (www.adac.de)
Q: Hoe is de kwaliteit van de brandstof onderweg?
A: Het voelt wat vreemd als iemand met een jerrycan diesel uit zijn eigen schuur aan komt lopen. Geen idee wat de kwaliteit is, hoe lang het er al staat en waar het precies vandaan komt. We hebben het risico maar genomen en hier geen problemen mee gehad. De benzine heeft per land een ander octaan gehalte. Soms moest het gezeefd worden.
Q: Klopt het dat het lastig is om diesel te verkrijgen in Oezbekistan?
A: Ja, in Oezbekistan wordt nauwelijks diesel verkocht. Veel auto’s, bussen en vrachtwagens rijden op gas. Het is aan te raden om extra diesel mee te nemen in jerrycans. In Turkmenistan, het land voor Oezbekistan, is het niet toegestaan om jerrycans te vullen. Wij hadden vier 20L. jerrycans bij ons. Twee voor benzine voor de motoren en twee voor diesel voor de auto. Dit was voldoende.
Q: Hadden jullie een transit-visum voor Turkmenistan?
A: Nee. Bij een transit-visum moet je binnen 72 uur het land weer verlaten hebben. Ook kan dit alleen als je Turkmenistan over land binnen komt. Doordat wij met de boot vanuit Baku arriveerden, was het niet mogelijk om een transit-visum aan te vragen. Voor het gewone visum is een uitnodiging en een georganiseerde tour verplicht. Wij hebben dit geregeld via Stantours.
Q: Wat hebben jullie met de auto gedaan? Is hij te koop?
A: Na de wereldreis is Brutus, de auto, nog één keer naar de Noordkaap geweest en heeft rond gereden in Oost Europa. In 2018 is de auto verkocht. Op dit moment is de auto niet te koop.
Q: Hoe hebben de planning van jullie reis aangepakt?
A: Op basis van de gemeenschappelijk verlofmogelijkheden, hadden we 100 dagen voor de reis. Wij hebben de reis opgedeeld in vier brokken. Amsterdam – Kaspische Zee, Kaspische Zee – Ulaan Bataar, Ulaan Bataar – Vladivostok en Japan. Voor de eerste drie brokken hebben we vier weken per blok ingepland. Uitgangssituatie 80 dagen rijden, 20 dagen rust. Per blok zijn we leuke bezienswaardigheden en avontuurlijke routes gaan uitzoeken. Hier is uiteindelijk de route door ontstaan. Dit leidde tot een meer gedetailleerde planning, die onder andere geholpen heeft bij het aanvragen van de visa. De planning was opgesteld per dag. Niet per se om iedere dag verplicht de route af te leggen, maar het gaf ons wel inzicht op we op schema lagen en de inspanning voor de komende dagen. We hebben zowel voor als achter gelegen op het schema.
Q: Zouden jullie dingen anders doen in de voorbereiding, met de huidige kennis?
A: Als je het nog een keertje doet, gaat de voorbereiding vast sneller, maar echt anders zouden we het niet doen. Hooguit misschien meer tijd reserveren voor de reis. De reisindicatie van google bleek in de bergen en op onverhard terrein onbetrouwbaar. Hier hadden we veel meer tijd nodig dan via google gemeld. Op goede verharde wegen klopt de indicatie redelijk.
Q: Hebben jullie ergens spijt van?
A: Spijt is een groot woord, maar op veel plaatsen zou je langer willen blijven om alle ervaringen beter op je in te laten werken. Aan de andere kant zou een planning langer dan 100 dagen de reis onmogelijk gemaakt hebben omdat niet iedereen zo lang van het werk weg kon blijven.
Q: Zijn jullie in aanraking gekomen met politie of justitie?
A: Ja, hier ontkom je bijna niet aan. In totaal zijn we alleen al met de auto 21 keer aangehouden. Soms omdat we de verlichting niet aan hadden, soms omdat we de verlichting wel aan hadden. Meestal was het enkel voor controle en registratie. Eénmaal zijn we aangehouden omdat we 131 gereden zouden hebben. Toen we vragend naar onze Landrover keken, mochten we al snel door. Die snelheid zit niet in Brutus. Drie aanhoudingen hadden enig recht van spreken. Het doorkruisen van een doorgetrokken streep, een overschrijding van de maximale snelheid en het tegen het verkeer inrijden op een rotonde *). In alle gevallen hebben we net zo lang gedaan dat we het niet begrepen, dat we weer door mochten. In Oezbekistan kregen we bij de grens een boete van 20 dollar omdat een grappig licht erotisch whatapp filmpje op de telefoon gevonden werd (de telefoon werd bij de grens gecontroleerd!)
*) Waar de weg licht naar rechts en naar links af boog, gaf de navigatie aan: links aanhouden. Het bleek echter dat ze bedoelde: neem op de rotonde de derde afslag. We reden tegen het verkeer in de rotonde op en hadden direct politie achter ons.
Q: Hebben jullie problemen ervaren bij grensovergangen?
A: Iedere grensovergang betekent formulieren invullen, procedures volgen en controle van de voertuigen. Soms moest er ook betaald worden voor wegenbelasting, verzekering of een bijdrage aan de brandstof (Turkmenistan). Al met al tijdrovende processen. Problemen ontstaan vooral als er veel mensen een grens over willen. Dan kan het uren duren voordat je aan de beurt bent. Eenmaal konden we Turkmenistan wel uit, maar de grenspost van Oezbekistan was al gesloten. Overnachting tussen de grensposten was het gevolg. Check de openingstijden goed en ook de lokale tijd.
Q: Was overal een overnachtingsplek en restaurant voorhanden?
A: In de steden was altijd wel een overnachting en eetgelegenheid te vinden. Soms uit de Lonely Planet, soms via Booking.com en soms gewoon vragen naar een hotel. In de gebieden tussen de steden is hebben we ook gekampeerd. Hier was eten niet altijd vanzelfsprekend. Zo hebben we drie dagen op een boot gezeten, tussen grensposten gestaan en in een woestijn gekampeerd. We hebben gebruik gemaakt van instant kant-en-klaar maaltijden (Adventure Food bijvoorbeeld van Bever)
Q: Waarom zijn jullie om China heengereden? Dit is toch om?
A: China was ons oorspronkelijke doel, maar tijdens de voorbereidingen bleek dat het lastig is om zelfstandig met motoren door China te reizen. In China reis je onder begeleiding en een motor kan eenvoudig bij de begeleiding wegrijden. Om deze reden hebben we om China heen gereden.
Q: Hoe lang hebben jullie er over gedaan?
A: Precies 100 dagen en in die periode hebben we 24.000 kilometers afgelegd. De 100 dagen was precies zoals vooraf gepland.
Q: Hoeveel reden jullie gemiddeld per dag? Reden jullie iedere dag?
A: Als je de afstand deelt door het aantal kilometers, kom je op 250 kilometer per dag uit. In Europa konden we langere afstanden rijden. Ook hebben we gekozen om enkele dagen niet te rijden. De meeste dagen waren we zo’n vijf tot zes uur onderweg. In Mongolië waren uitzonderingen waar we voor 200 kilometer ruim twaalf uur nodig hadden.
Q: Hebben jullie pech gehad met de voertuigen?
A: In 24.000 kilometer rijden gebeurt altijd wel iets. Van de auto viel al snel de verwarming en even later ook de airco uit. We zijn een kentekenplaat verloren. De voorvering is gebroken, de uitlaat is er onder uit gevallen en de laatste weken hebben we met een lekke koppakking gereden. De motoren hadden ook problemen. Een kapotte accu, een afgebroken gashendel, losgeschoten kabeltjes en een kapotte uitlaat. In Mongolië bleken de tandwielen van de ketting totaal versleten. Alles kon gerepareerd worden, soms provisorisch.
Q: Hoe hebben jullie het onderhoud geregeld van de voertuigen tijdens de reis?
A: Voor de auto hebben we eenmaal halverwege een onderhoudstop gepland in Osh, Kirgizië. Filters en olie vervangen. Dit hebben we bij een lokale garage gedaan. De motoren hadden twee onderhoudstops nodig in Xiva en in Almaty. Dit onderhoud werd zelf gedaan bij een KTM dealer.
Q: Hebben jullie ook reservematerialen meegenomen als voorzorg?
A: Het is een beetje koffiedik kijken wat er kapot kan gaan aan de voertuigen. De meest kwetsbare onderdelen hebben we extra meegenomen. Bijvoorbeeld aan aandrijfstang, thermostaat en v-snaren. Veel andere ongemakken kunnen onderweg bij een garage vaak wel opgelost worden. Wij hadden een overzicht van Landrover dealers en KTM dealers mee.
Q: Is er ooit ruzie ontstaan tussen jullie?
A: Hoewel we elkaar best wel eens liever achter het behang zouden willen plakken, hebben we tijdens de reis geen ruzie onderling gehad. Iedereen was zich er van bewust dat dit ons gezamenlijke einddoel zou schaden.
Q: Hebben jullie afspraken gemaakt over “Samen uit, samen thuis”?
A: Hoewel geen fijn onderwerp vooraf, hebben we hier afspraken over gemaakt. Wat te doen bij medische problemen en bij serieuze technische mankementen? Het is beter om hier vooraf afspraken over te maken, dan pas onderweg. We hebben de afspraak gemaakt dat wel maximaal één week wachten en dan door reizen onder voorwaarde dat de achterblijver(s) veilig is en zich zelfstandig kan redden. De motorrijders hebben er bijvoorbeeld qua bagage er rekening mee gehouden dat zij zelfstandig door konden rijden, mocht de auto uitvallen en visa versa.
Q: Zouden jullie het weer doen?
A: Ja, al misschien niet iedereen weer op de motor
Q: Hoe navigeerde jullie, met kaarten of met een navigatiesysteem?
A: Wij hebben allemaal gebruik gemaakt van Garmin navigatie met open source kaarten (omdat Garmin niet het gehele gebied dekt). Hierdoor hadden we dezelfde route opties. Door de coördinaten uit de navigatie door te geven per sms, konden we de locatie van bijvoorbeeld een hotel doorgeven naar achterblijvers. De navigatie werkte verrassend goed, zelfs op de onverharde zandpaden van Mongolië. SMS-jes kwamen soms pas na uren aan. Naast de navigatie hadden we ook papieren kaarten bij ons. Deze gebruikte we vooral om de route voor meerdere dagen uit te stippelen en minder onderweg.
Q: Zijn jullie wel eens verkeerd gereden?
A: Ach, dat gebeurt wel eens, maar de navigatie rekent snel weer een alternatief. Sporadisch reden we tegen het verkeer in of een werkvak op met wegwerkzaamheden. Eénmaal zijn we in de klei weggezakt en moest de auto met lokale hulp weer ontzet worden.
Q: Zijn jullie andere reizigers tegengekomen?
A: Overal kom je andere reizigers tegen. In de hotels ontmoetten we ook reizigers die de andere kant op reizen. Het is leuk om ervaringen aan elkaar uit te wisselen. Nederlanders kom je overal tegen. Of het nu mensen zijn die drie jaar op reis zijn of iemand die lopend op weg naar Beijing was.
Q: Was het lastig om in ieder land aan lokaal geld te komen?
A: Verschillende landen, verschillende valuta’s. Geld wisselen was niet zozeer het probleem. Het was soms lastiger om in te schatten hoeveel geld je nodig hebt per land. Meestal stopten we vlak voor de grens om het resterende geld aan diesel te besteden. Ook hebben we onderweg geld gewisseld met tegemoetkomende reizigers.
Q: Waren er voldoende geldautomaten beschikbaar of hadden jullie contant geld mee?
A: Wij hadden contant geld bij ons in zowel dollars als euro’s. Dollars bleek in de “stannen” het handigste. In veel landen in Azië was geld opnemen alleen mogelijk in de grotere steden. Ook de hotels in de steden accepteerde credit cards. Tussen de steden ben je meer op contant geld aangewezen.
Q: Zijn jullie ziek geweest?
A: Iedereen van ons heeft wel eens een dag gehad waarbij hij zich niet lekker voelde. Ieder op andere lokaties maar veelal in Oezbekistan en Tadzjikistan. Meer dan een dag is dit bij niemand geweest. Het heeft ook onze route en planning niet beïnvloed.